Czym jest i na czym polega windykacja należności?

Prowadzone badania statystyczne wskazują, że nawet około 90% przedsiębiorców ma problemy z nieterminowymi zapłatami za sprzedane przez siebie towary lub usługi. Nie każdy wie, że w przypadku opóźnienia przekraczającego 14 dni od terminu widniejącego na fakturze można przeprowadzić windykację. Przed rozpoczęciem procesu windykacji powinno się jednak zdobyć na jej temat wszystkie najpotrzebniejsze informacje. Czym więc jest windykacja wierzytelności? Czym różni się windykacja twarda od windykacji miękkiej? Jakie są najczęściej stosowane rodzaje windykacji? Zapraszamy do wpisu.

Z tego wpisu dowiesz się…

Windykacja należności - co to jest?

Windykacja — słowo to wzbudza ogromny niepokój w każdym nieuczciwym kontrahencie, który spóźnia się z uregulowaniem długów. Z jakiego powodu rodzi tak duży strach? Windykacja to nic innego jak tylko dochodzenie do odzyskania określonych wartości materialnych od dłużnika, wykorzystując wszelkie dostępne metody i środki mieszczące się oczywiście w granicach obowiązujących przepisów prawa. Nazwa ta pochodzi z łaciny — vindicatio — co oznacza po prostu dochodzenie roszczeń. Obecnie zdecydowanie najczęściej ma się do czynienia z windykacją środków pieniężnych, czyli należności z faktur za zakup towarów lub usług.

W jaki sposób dochodzić do odzyskania swoich środków materialnych? Można oczywiście zwrócić się do sądu i sprawa zakończy się egzekucją komorniczą, lecz o wiele lepszym wyjściem może okazać się udanie do firmy windykacyjnej, która przejmie dług na siebie i sama rozpocznie proces jego odzyskiwania. Jest to rozwiązanie zdecydowanie szybsze i wygodniejsze, ponieważ nawet tak proste sprawy mogą w sądach ciągnąć się latami. 

windykacja naleznosci

Rodzaje windykacji długów

Dochodzenie swoich należności jest w naszym kraju procesem całkowicie legalnym. Oczywiście nie wszystkie czynności, które mogą doprowadzić do odzyskania długu, będą zgodne z prawem. Warto więc dowiedzieć się, jakie są rodzaje windykacji i na czym one konkretnie polegają. Dzięki temu uzyska się informacje, jakie kroki można podjąć na drodze do odzyskania swoich wartości materialnych.

Windykację podzielić można na trzy rodzaje, które różnią się podejmowanymi działaniami i ewentualnymi skutkami prawnymi dla wierzyciela. Windykacja należności może być:

  • polubowna — najłagodniejsza forma dochodzenia swoich należności, która sprowadza się głównie do monitorowania dłużnika i regularnego przypominania mu o nierozliczonej należności. W tym celu wykorzystuje się głównie przypomnienia listowne w postaci wezwań do zapłaty. Bardzo często na tym etapie prowadzone są z dłużnikiem negocjacje w zakresie rozłożenia długu na raty. Celem jest kompromis i polubowne załatwienie sprawy, co jest z korzyścią dla obu stron;
  • sądowa — jeśli windykacja polubowna nie przyniesie pożądanego skutku, czyli dług nie zostanie spłacony ani nie dojdzie do zawarcia porozumienia w zakresie jego rozłożenia na dogodne dla obu stron raty, wtedy wdrażany jest drugi etap windykacji, czyli sądowy. Sądowa windykacja długów polega na skierowaniu sprawy do sądu. Po rozpatrzeniu wniosku sąd może nakazać dłużnikowi zwrot wszelkich zaległych wartości materialnych. W celu zrealizowania wyroku sprawa powierzana jest komornikowi,
  • egzekucyjna — jest to ostatni rodzaj windykacji, który następują po rozstrzygającym wyroku sądu. Wierzyciel składa wniosek egzekucyjny do komornika, który następnie zajmuje konto, pensję, a nawet nieruchomość dłużnika na poczet odzyskania długów. W przypadku, gdy wierzycieli jest kilku, dochodzi do podziału majątku.

Po ostatecznym rozwiązaniu sprawy dłużnik musi nie tylko spłacić wszelkie zaciągnięte długi, lecz również opłacić koszt prowadzenia względem niego egzekucji komorniczej, a także koszta sądowe.

Wielu wierzycieli obawia się, że sprawy sądowe nadmiernie się przeciągają i dochodzenie do swoich należności potrwa wiele lat. Obecnie proces ten został znacznie usprawniony, ponieważ sprawy tego typu można kierować do e-sądu, który działa o wiele efektywniej. Co więcej, jeśli przedstawi się dowody na podejmowane próby polubownego rozwiązania problemu, wtedy wyrok zapadnie znacznie szybciej.

Windykacja miękka - telefoniczna i listowna

Windykacja sądowa i następująca po niej egzekucja długu to ostateczne rozwiązanie, które pozwala odzyskać należną wartość materialną. Zanim do tego dojdzie, konieczne jest przeprowadzenie próby polubownego odzyskania długu. Bardzo ważne w tym wypadku jest odbycie z dłużnikiem mediacji. Wykorzystuje się do tego celu windykację telefoniczną oraz listowną. Na czym obie te formy polegają?

Chodzi oczywiście o sposób przekazywania pomiędzy stronami informacji. W przypadku windykacji telefonicznej podejmowane są próby dodzwonienia się do dłużnika i przekonywania go do zwrotu długu. Jeśli nie uda się z dłużnikiem skontaktować przy pomocy telefonu, przechodzi się do windykacji listownej, czyli wysyłania wezwań do zapłaty lub propozycji ugody oraz rozbicia długu na raty. Oczywiście przedstawia się w takiej sytuacji plan ich spłaty.

Wiedzieć trzeba, że bardzo wiele spraw znajduje swój finał już na tym etapie. Większość długów powstaje nie z powodu złej woli dłużnika, lecz jego przejściowych problemów z płynnością finansową. Polubowne załatwienie sprawy jest w takiej sytuacji korzystne dla obu stron. Po rozbiciu długu na raty wierzyciel otrzyma swoją należność, natomiast dłużnik ma duże ułatwienie, aby go spłacić.

*Administratorem danych osobowych podanych w powyższym formularzu jest Centrum Księgowe
Sp. z o.o. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych znajda Państwo w Polityce Prywatności.

Windykacja twarda - nastawiona na szybkie odzyskanie wierzytelności

Twarda windykacja możliwa jest do zastosowania wówczas, gdy polubowna próba odzyskiwania długów spełzła na niczym. Ma ona na celu jak najszybsze skłonienie dłużnika do uregulowania należności przy wykorzystaniu środków określonych w obowiązujących przepisach prawnych. Etapami windykacji twardej są:

  • Wpisanie do bazy osób zadłużonych – umieszczenie dłużnika w bazach takich jak BIG Infomonitor czy Krajowym Rejestrze Długów BIG obniża zdolność kredytową zarówno w czasie wpisu, jak również nawet po jego usunięciu.
  • Wywiad gospodarczy – służy ustaleniu rzeczywistej kondycji finansowej dłużnika. Najczęściej zajmują się tym wyspecjalizowane w egzekwowaniu należności firmy windykacyjni lub prywatni detektywi;
  • Postępowanie sądowe – wierzyciel wnosi pozew do sądu wraz z zebranymi dotychczas dowodami. Sąd wydaje nakaz zapłaty lub przeprowadza rozprawę, na której zapada wyrok;
  • Postępowanie przedegzekucyjne – to próba ściągnięcia należności po zapadnięciu wyroku sądu lub wydania nakazu zapłaty. 
  • Postępowanie egzekucyjne – jeśli poprzednie kroki zawiodły, ostatnim etapem windykacji jest egzekucja komornicza. Poza przymusowym ściągnięciem należności dłużnik obciążany jest również kosztami zaangażowania komornika. 

Co może, a czego nie może windykator?

Windykator jest osobą, która bardzo często kojarzy nam się pejoratywnie. Wynika to nie tylko z zawodu, który wykonuje, lecz przede wszystkim z czynności, których się podejmuje. Odzyskanie należnego długu wymaga często nieprzyjemnych metod, na które większość osób nigdy się nie zdobędzie. Nie oznacza to jednak tego, że windykator jest wyjęty spod prawa i może robić wszystko, na co ma ochotę.

Przede wszystkim na uwadze trzeba mieć to, że windykator nie jest komornikiem i nie ma takich samych możliwości. Ma jedynie zachęcić dłużnika do spłaty swojego długu, a nie dochodzić do płatności za wszelką cenę i przy użyciu wszelkich metod.

Podstawowym zadaniem windykatora jest przypominanie dłużnikowi o jego długu. Może się to odbywać listownie, telefonicznie lub osobiście. Jeśli jego praca zakończy się niepowiedzeniem, windykator może skorzystać z pomocy organów prawa.

Czego natomiast nie może zrobić windykator? Zacząć należy od tego, że nie ma on prawa zająć żadnego elementu majątku dłużnika oraz przeszukiwać jego rzeczy w celu znalezienia tych najbardziej wartościowych. Co więcej, nie może również wejść do jego domu, a nawet nękać go częstymi telefonami lub wizytami. Na uwadze należy mieć także to, że windykator nie może pojawić się w firmie, w której zatrudniony jest dłużnik. Oczywiście surowo zabronione jest windykatorowi ujawnianie informacji o długu osobom trzecim.
Innymi słowy, niedozwolone są wszelkie działania i czynności, które mogą spowodować, że dłużnik poczuje się w jakikolwiek sposób zagrożony. Bardzo ważne jest, aby wiedzieć, że osoba zadłużona tak właściwie nie ma nawet obowiązku rozmawiać z windykatorem, jeśli nie ma na to ochoty.

windykowanie należności

Jakie są koszty windykacji?

Dużym problemem dla każdego wierzyciela jest nie tylko brak rozliczenia ze swoim klientem lub partnerem biznesowym, lecz również koszt windykacji, który trzeba będzie ponieść w trakcie dochodzenia do odzyskania swojego majątku. Rzecz jasna w zależności od tego, jaki rodzaj windykacji zostanie zastosowany, wiązać się będzie z różnymi wydatkami.

Najtrudniejsze do oszacowania są koszty windykacji polubownej. Tak naprawdę zależne są one od tego, jak długo będziemy chcieli próbować tej metody. Ponoszone wydatki wiążą się przede wszystkim z kosztem wysyłanych do dłużnika wezwań i monitów. Jeśli zechcemy skorzystać z możliwości prawnych dostępnych na tym etapie, czyli wpisania firmy do rejestru dłużników, również będzie to wiązało się z pewnym wydatkiem.

Zdecydowanie większe, lecz jednocześnie łatwiejsze do przewidzenia wydatki towarzyszą windykacji sądowej. W przepisach prawa określone zostały wszystkie koszta, które trzeba ponieść. Podstawą jest oczywiście opłata sądowa, która jest rozliczana przy wnoszeniu sprawy do sądu. Jeśli kwota roszczenia wynosi mniej niż 20 000 złotych, wtedy opłata waha się od 30 do 1000 zł. W przypadku długu przekraczającego 20 000 złotych opłata sądowa to 5% jego wartości. Na tym etapie często pojawiają się także dodatkowe wydatki w postaci opłacenia firmy windykacyjnej lub kancelarii adwokackiej, która będzie zajmowała się wszystkimi formalnościami i prowadzeniem sprawy.

Jeśli spór zostanie rozstrzygnięty na korzyść wierzyciela i trafi finalnie do komornika to, co do zasady jego opłacenie spada na dłużnika. Wiedzieć jednak trzeba, że w pewnych okolicznościach również wierzyciel może ponieść koszt komornika. Dzieje się tak w sytuacji, gdy sprawa zostanie przez niego skierowana do komornika spoza jego rewiru pracy.

Proces windykacji - ile trwają działania windykacyjne?

Koszt, który będzie musiał ponieść wierzyciel, aby odzyskać swój majątek to niejedyny problem, z którym się zmierzy. Inną bardzo dużą niedogodnością jest również czas trwania windykacji. Jak długo może zająć, zanim uda nam się odzyskać swoje pieniądze? Czy będą to miesiące, czy raczej całe lata?

Czas trwania windykacji polubownej w dużej mierze zależy od samego wierzyciela i tego, jak długo będzie chciał próbować odzyskać swój majątek na drodze kompromisu. Dotarcie do dłużnika i przedstawienie mu oferty wymaga czasu. Najczęściej próby te podejmowane są przez 2 do 3 miesięcy, po których przechodzi się do kolejnego etapu. Nie wynika to jednak z braku cierpliwości wierzyciela, lecz faktu, że im starszy dług, tym trudniej go odzyskać nawet na drodze sądowej.

Drugi etap windykacji, czyli z wykorzystaniem organów prawa w postaci sądu i komornika jest często bardzo długotrwały. Procedury są nieubłagane i wszystko musi zostać przeprowadzone w zgodzie z przepisami. Niestety bardzo często jest tak, że do rozpoczęcia samej rozprawy trzeba poczekać nawet kilka miesięcy. Co więcej, sprawa sądowa także może bardzo długo trwać, a jeśli dłużnik będzie starał się ją utrudniać formalnymi protestami, to wyrok może zapaść nawet po kilku latach.

Każdy wierzyciel powinien zdawać sobie sprawę z tego, że czas działa na jego niekorzyść, ponieważ według obowiązującego prawa długi się przedawniają. Jeśli windykator będzie próbował odzyskać dług, który się przedawnił, zwyczajnie mu się to nie uda. Po jakim czasie dochodzi do przedawnienia? Według aktualnych przepisów dzieje się to po 6 latach. 

Etapy windykacji

O czym powinno się pamiętać, dochodząc spłaty długo zaciągniętego wobec nas? Bardzo ważne jest przeanalizowanie całego procesu, który doprowadza do odzyskania należności, w skład którego wchodzą wspomniane wcześniej miękka windykacja i twarda windykacja.

  • Pierwszym etapem jest oczywiście powstanie zobowiązania. Ma się z nim do czynienia wtedy, gdy minie termin płatności przewidziany na umowie lub dokumencie sprzedaży. Najczęściej wynosi on 14 dni, lecz wystawiane są dokumenty z płatnością nawet do 60 dni;
  • Po zaistnieniu długu wierzyciel musi spróbować rozwiązać sprawę polubownie. Wiedzieć trzeba, że nie można tego etapu pominąć, ponieważ do złożenia wniosku sądowego konieczne jest przedstawienie dowodów w postaci dokumentów potwierdzających, że podejmowało się próby zakończenia konfliktu z dłużnikiem.
  • Jeśli nie uda się dojść do kompromisu i odzyskać całego długu lub przynajmniej ustalić planu jego spłaty wchodzi się w kolejny etap, czyli postępowanie sądowe. Wcześniej przedstawione dowody prób zawarcia polubownej umowy znacznie przyspieszą wydanie pomyślnego wyroku i uzyskanie tytułu wykonawczego.
  • Kolejnym etapem jest postępowanie klauzulowe, które ma doprowadzić do sądowego nakazu spłaty długu. Dokument ten jest niezbędny, aby rozpoczęło się postępowanie komornicze. Oczywiście przed wydaniem nakazu zapłaty wyrok musi się uprawomocnić. Do tego czasu pozwany, czyli dłużnik, może wnieść sprzeciw. W chwili uprawomocnienia się wyroku i braku sprzeciwu nadawana jest mu klauzula wykonywalności. Dopiero to pozwala przejść do ostatniego etapu.
  • Ostatnim etapem jest postępowanie egzekucyjne, które polega na egzekwowaniu roszczenia poprzez zajęcie i sprzedaż majątku dłużnika lub jego pensji. Oczywiście w tym wypadku to dłużnik obarczony zostanie wszelkimi kosztami komorniczymi i sądowymi.

Na czym polega windykacja długu osoby zmarłej?

Osobnym tematem jest postępowanie windykacyjne w przypadku śmierci dłużnika. Co do zasady śmierć nie sprawia że dług przestaje istnieć. Jeśli zmarły pozostawił po sobie testament, to obowiązkiem spadkobierców wskazanych w testamencie jest spłata zadłużenia. Jeśli jednak taki dokument nie istnieje, to wówczas stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego. Istnieją cztery grupy dziedziczące:

  1. Małżonek i dzieci zmarłego (lub ich zstępni, jeśli dzieci już nie żyją);
  2. Małżonek, rodzice i rodzeństwo (gdy jeden z rodziców nie żyje) lub zstępni rodzeństwa;
  3. Dziadkowie, ich zstępni oraz pasierbowie;
  4. Gmina lub Skarb Państwa.

Każdy ze spadkobierców ma sześć miesięcy na podjęcie decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W przypadku przyjęcia są dwie możliwości – przyjąć go bez ograniczenia odpowiedzialności za długi lub z ograniczeniem odpowiedzialności (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). W tym drugim przypadku odpowiedzialność za długi zmarłego jest ograniczona i nie może przekroczyć ona wartości przejętego majątku. Dodatkowo, w ciągu 6 miesięcy od śmierci dłużnika potencjalny spadkobierca jest chroniony, tj. w tym czasie zadłużenie nie wzrasta.

Jak możemy Ci pomóc?

Skontaktuj się z nami aby nawiązać współpracę z zakresu księgowości.

52 307 01 77

Szybki kontakt

*Administratorem danych osobowych podanych w powyższym formularzu jest Centrum Księgowe
Sp. z o.o. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych znajda Państwo w Polityce Prywatności.

Najnowsze wpisy

  • Spółka joint venture – jakie daje korzyści ta forma współpracy biznesowej?

    Spółka joint venture – jakie daje korzyści ta forma współpracy biznesowej? Każda działalność gospodarcza wiąże się z wieloma wyzwaniami, z którymi musi radzić sobie przedsiębiorca. Zdarzają się też sytuacje wyjątkowo skomplikowane, wymagające niestandardowych działań. Czasem warto bowiem nawiązać trwalszą współpracę z innym podmiotem, aby każda ze stron porozumienia mogła lepiej zrealizować swoje cele biznesowe i

    2 października 2024
  • Czym jest uznanie długu przez dłużnika? Dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym

    Czym jest uznanie długu przez dłużnika? Dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym Nasze życie nie zawsze toczy się tak, jakbyśmy tego chcieli. Nikt przecież nie chce zalegać z opłatami czy zobowiązaniami finansowymi. Przyczyn powstania zadłużenia może być bardzo wiele. Z punktu widzenia prawa dług to obowiązek świadczenia w określonym czasie na rzecz wierzyciela ze strony dłużnika.

    1 października 2024
  • Dyrektywa DAC7 – fakty i mity

    Dyrektywa DAC7 – fakty i mity Czas na kolejne zmiany w systemie podatkowym. Kilka miesięcy temu Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wprowadzającej przepisy uchwalone przez Radę Unii Europejskiej już w 2021 roku. Mowa o nowych sposobach radzenia sobie z szarą strefą w handlu internetowym m.in. na portalach aukcyjnych. Rozporządzenie ma pomóc w ograniczeniu liczby niezgłoszonych

    9 września 2024
  • Czym jest faktura uproszczona – do jakiej kwoty można ją wystawić i czy wystarczy paragon?

    Czym jest faktura uproszczona – do jakiej kwoty można ją wystawić i czy wystarczy paragon? Faktura to dokument księgujący, który ma na celu potwierdzenie sprzedaży oraz nabycia usługi lub produktu. Jej wystawienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Istnieje wiele rodzajów faktur, których użycie regulują odpowiednie przepisy. Osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do ich przestrzegania. Szczególnym

    1 września 2024

Szukasz zaufanego biura rachunkowego? Zadzwoń!

kontakt