Jednoosobowa działalność gospodarcza – wady i zalety

Jednoosobowa działalność gospodarcza - wady i zalety

Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) to najchętniej wybierana forma prowadzenia biznesu przez osoby fizyczne. Decydują się na nią najczęściej specjaliści z konkretnej dziedziny, osoby wykonujące wolny zawód lub działający na niewielką skalę rzemieślnicy i artyści. JDG jest często pierwszym wyborem dla przedsiębiorców, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki w świecie biznesu. Z czym wiąże się zakładanie jednoosobowej działalności gospodarczej? Jakie warunki należy spełnić? Postaramy odpowiedzieć się na najważniejsze pytania.

Z tego wpisu dowiesz się:

Najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej

Wiele osób w Polsce zajmuje się dorywczo świadczeniem usług lub sprzedażą własnego produktu. W którym momencie taka aktywność przestaje być jedynie dodatkowym zajęciem, a staje się działalnością, którą trzeba zarejestrować? 

Zgodnie z prawem, za działalność gospodarczą uznaje się pracę, która jest wykonywana:

  • w celach zarobkowych;
  • w sposób zorganizowany i ciągły;
  • we własnym imieniu.
Osoba powinna zarejestrować swoją pracę jako działalność gospodarczą, gdy praca przynosi dochody, jest regularnie powtarzana, dla jej celów przygotowano odpowiednie narzędzia lub wynajęto biuro, a także, gdy prowadzone są działania marketingowe promujące usługę lub produkt. Założenie firmy jednoosobowej jest szybkie, a jej prowadzenie proste. Na rynku dostępnych jest wiele programów komputerowych wspierających tego rodzaju firmy w prowadzeniu księgowości i zarządzaniu sprzedażą. 

Działalność nierejestrowa a jednoosobowa firma

Co ważne, jeśli przychody z prowadzonej działalności nie przekraczają 50 procent kwoty minimalnego wynagrodzenia, nie trzeba dokonywać rejestracji firmy. Nierejestrową działalność możesz prowadzić jeśli:

Zgodnie z prawem, za działalność gospodarczą uznaje się pracę, która jest wykonywana:

  • Przychody z działalności nie przekroczą 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Do 30 czerwca 2023 roku będzie to 1745 złotych, od lipca 2023 roku kwota ta będzie wynosiła 1800 zł. 
  • W okresie 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia zarobkowania nie miałeś/nie miałaś działalności gospodarczej. Jednak jest pewien wyjątek. Jeśli pomiędzy 30 kwietnia 2013 roku a 29 kwietnia 2018 roku miałeś lub miałaś działalność gospodarczą to również możesz wykonywać nierejestrową działalność, pod warunkiem że w tym okresie nie była wpisana do CEIDG oraz że wpis został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku. Innymi słowy — jeśli działalność gospodarcza była wykonywana poza granicami Polski, to nie ma to wpływu na prawo do wykonywania działalności nierejestrowej.

Warto też pamiętać o tym, że każda osoba prowadząca działalność nierejestrową powinna prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Pozwoli to na uniknięcie przypadkowego przekroczenia progu przychodów. 

Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest niezwykle proste, tym bardziej że wszystkie czynności można wykonać przez internet. JDG wymaga rejestracji w systemie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). W tym celu należy wypełnić odpowiedni druk i złożyć go w urzędzie gminy lub miasta. Ten sam formularz można wypełnić online i wysłać drogą elektroniczną. Na formularzu należy podać między innymi dane dotyczące miejsca wykonywania działalności oraz nazwę firmy. Przepisy wymagają, aby w nazwie podać imię i nazwisko, oraz ewentualnie inny element nawiązujący na przykład do charakteru wykonywanej pracy. Na formularzu trzeba również wpisać kody PKD (Polska Klasyfikacja Działalności), które określają rodzaj prowadzonej działalności. Wraz z wnioskiem CEIDG-1 następuje zgłoszenie do urzędu skarbowego oraz Głównego Urzędu Statystycznego w celu nadania numeru NIP oraz REGON. W tym momencie można zgłosić sposób rozliczenia podatku dochodowego. Osoby fizyczne mogą wybrać podatek liniowy wynoszący 19%, opodatkowanie na zasadach ogólnych ze stawkami 12% do kwoty 120 tys. zł i 32% od nadwyżki ponad 120 tys. zł lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Składki ZUS a Ulga na start

Ulga na start powstała po to, by pomóc przedsiębiorcom w założeniu ich pierwszego biznesu. Przez pierwszych 6 miesięcy od rejestracji jednoosobowej działalności będziesz zwolniony z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne, na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Co miesiąc musisz opłacać składkę zdrowotną.

Kto może skorzystać z Ulgi na start:

  • Osoba fizyczna, podejmująca działalność po raz pierwszy lub taka, która podejmuje ją ponownie po upływie minimum 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zakończenia lub zawieszenia;
  • Nie będzie świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym pracowała na etacie i wykonywała pracę podobną do profilu założonej działalności;

Jakie są wady jednoosobowej działalności gospodarczej?

Jednym z minusów prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest ryzyko utraty całego majątku, jeśli firma wygeneruje zadłużenie, którego właściciel nie będzie w stanie spłacić. Przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania jednoosobowej działalności gospodarczej. Również tym, który stanowi współwłasność męża lub żony, gdy małżonkowie nie mają podpisanej intercyzy. W zapobieganiu zadłużeniu może pomóc rozsądne podejmowanie decyzji finansowych oraz znajomość przepisów dotyczących rozliczeń z urzędami. Często największe problemy finansowe wynikają z niedopatrzenia obowiązków wobec urzędu skarbowego.

Kolejną wadą JDG są ograniczone możliwości rozwoju. Przedsiębiorca utrzymuje się jedynie z własnej pracy, która podlega ograniczeniom czasowym. Właścicielowi jednoosobowej działalności gospodarczej trudno jest wyprodukować samodzielnie więcej przedmiotów na sprzedaż lub wykonać w tym samym czasie więcej usług. Dlatego możliwość generowania coraz większych zysków jest ograniczona. Co więcej, w przypadku choroby lub innych niekorzystnych zdarzeń losowych właściciel jednoosobowej firmy może natychmiast utracić dochód. Przedsiębiorca musi również pamiętać o opłaceniu obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne, która jest wymagana nawet wówczas, gdy firma nie przynosi żadnych dochodów.

Dla kogo JDG to najlepsze rozwiązanie?

Zalety wynikające z rozpoczęcia jednoosobowej działalności gospodarczej są na tyle duże, że nadal zdecydowana większość początkujących przedsiębiorców decyduje się na jej rozpoczęcie. Dużym plusem JDG jest brak kosztów założenia firmy. Właściciel nie ponosi opłat za wpisanie firmy do rejestru CEIDG i nie wnosi żadnego wkładu początkowego. Przedsiębiorca ma dużą swobodę w zarządzaniu swoją działalnością. JDG można bez problemu zawiesić lub zlikwidować. Właściciel firmy jest w stanie sam wykonać wszystkie czynności z zakresu prowadzenia rachunkowości w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Czas pandemii spowodował, że powiększyła się znacznie oferta wsparcia online dla mikro firm. Przedsiębiorca może skorzystać z wielu różnych programów komputerowych lub aplikacji do sprawnego zarządzania firmą, planowania sprzedaży i marketingu. Znacznie łatwiejszy stał się również dostęp do fachowej wiedzy oferowanej online, poprzez spotkania na szkoleniach lub indywidualne porady ekspertów.

Jednoosobowa działalność gospodarcza sprawdzi się dla osób zdyscyplinowanych i systematycznych, które nie obawiają się kontaktu z urzędami. 

Co warto wiedzieć, zanim rozpocznie się własną działalność?

Przed rezygnacją z pracy na etacie, warto rozważyć kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim przyszły przedsiębiorca musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy jest w stanie zrezygnować z przywilejów związanych z pracą na etacie. Choroby, wakacje lub nieprzewidziane zdarzenia losowe będą skutkować brakiem dochodów w firmie jednoosobowej.

Ponadto, prowadzenie własnego biznesu wymaga samodyscypliny, wewnętrznej motywacji oraz umiejętności właściwego planowania zadań. Często brak ustalonych godzin pracy skutkuje odkładaniem ważnych zadań na później i niewywiązywaniem się z pozyskanych zleceń. 

Prawo do błędu - przywilej nowych przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2020 roku obowiązuje reguła, która daje przedsiębiorcy tak zwane prawo do błędu. Przywilej polega na powstrzymaniu się właściwego organu od nałożenia grzywny albo wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej. Przedsiębiorca zostanie w zamian poinformowany o zaistniałym błędzie i wezwany do jego naprawy. Jeśli we wskazanym terminie skutki naruszenia przepisów zostaną naprawione i przedsiębiorca przestanie łamać prawo, urząd odstąpi od nałożenia mandatu karnego. Prawo do błędu przysługuje przedsiębiorcom wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, gdy od momentu podjęcia działalności nie minęło 12 miesięcy. Przywilej przeznaczony jest dla osób po raz pierwszy prowadzących firmę oraz dla tych, którzy zawiesili lub zamknęli działalność przynajmniej 36 miesięcy wcześniej.

Własna firma jednoosobowa, a może spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?

Przedsiębiorca może zdecydować się na jednoosobową działalność, ale także na działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Główną zaletą prowadzenia własnej firmy w formie z o.o. jest brak odpowiedzialności całym swoim majątkiem za zadłużenie spółki. Kolejnym plusem jest większy prestiż i zwiększone zaufanie kontrahentów w kontaktach z przedsiębiorcą reprezentującym spółkę opartą na prawie handlowym. Minusem wyboru sp. z o.o. są konieczność wniesienia wkładu początkowego oraz prowadzenie pełnej księgowości, co najprawdopodobniej będzie wiązało się z zatrudnieniem księgowego lub wynajęciem biura rachunkowego.